Kolor: niebieski - szlak pieszy oznaczony w terenie piktogramami na drzewach – prostokąt składający się z trzech poziomych pasków - paski zewnętrzne są koloru białego, a pasek środkowy w kolorze niebieskim. Kolor szlaku nie jest związany ze stopniem jego trudności.
Nazwa: „Szlak Nadwiślański”
Nr szlaku: TG/LU-302-n
Ranga: ponadlokalna
Dystans: 107 km
Stopień trudności: trasa łatwa
Punkty startowe:
Początek: Annopol - rynek
Koniec: Dęblin – stacja PKP
Przebieg trasy:
Annopol – Jakubowice – Kopiec – Popów – Wałowice – Basonia – Rybitwy - Józefów nad Wisłą – Kolczyn – Kopanina Kaliszańska – Zgoda – Piotrawin – Kępa Solecka – Kępa Gostecka – Zakrzów – Las Dębowy – Kępa Chotecka – Zastów Karczmiski – Podgórz – Mięćmierz – Albrechtówka – Kazimierz Dolny – Góry – Bochotnica – Zbędowice – Kol. Zbędowice – Włostowice – Puławy – Wólka Profecka – Wólka Gołębska – Gołąb – Borowa – Dęblin PKP.
Krótka charakterystyka:
Szlak jest jedną z najpiękniejszych pod względem krajobrazowym tras pieszych województwa lubelskiego. Rozpoczyna swój bieg na rynku w Annopolu, a kończy obok stacji PKP w Dęblinie. Szlak podąża wzdłuż ostoi ptasiej „Małopolski Przełom Wisły” wchodzącej w skład sieci NATURA 2000, przez teren Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, Wrzelowieckiego Parku Krajobrazowego, Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, łącząc 3 powiaty – kraśnicki, opolski i puławski. Trasa w kilku miejscowościach pokrywa się z przebiegiem szlaków rowerowych: zielonym - „Małopolski Przełom Wisły”, czarnym - projektowany „Gościniec Piotrawiński”, czarnym „Opole Lubelskie-Solec nad Wisłą”, czerwonym - „Kazimierz Dolny- Kraśnik”, niebieskim - „Dolina Chodelki”, zielonym „Puławy-Kazimierz Dolny-Janowiec-Puławy”, czerwonym „Puławy-Końskowola-Skowieszyn-Zbędowice-Parchatka-Włostowice-Puławy” i żółtym „Puławy-Osiny-Sielce-Końskowola-Młynki-Puławy”.
Najciekawsze miejsca na terenie powiatu opolskiego:
Kaliszany - duży kamieniołom wapieni i opok kredowych. Odsłonięcie geologiczne coraz młodszych skał, kończących erę mezozoiczną uznawane są za jedną z najpiękniejszych w Europie.
Kazimierski Park Krajobrazowy został powołany w 1979 r. Zajmuje on obszar 13670 ha, zaś otulina 25000 ha. Na terenie Powiatu Opolskiego znajduje się tylko fragment parku o powierzchni 1690 ha i 4560 ha otuliny. Pod względem administracyjnym fragment ten występuje na terenie gminy Karczmiska i gminy Wilków. Kazimierski Park Krajobrazowy obejmuje fragment Płaskowyżu Nałęczowskiego i Równiny Bełżyckiej oraz piękny przełom Środkowej Wisły i wschodni skraj Równiny Radomskiej. Różnice wysokości między dnem doliny Wisły a krawędzią płaskowyżu dochodzą do 90 m. Na stromych zboczach przełomu odsłonięte zostały białe, wapienne skały podłoża. Sam płaskowyż pocięty jest gęstą siecią lessowych wąwozów, dochodzących do 30 m głębokości. Szczególną osobliwością geomorfologiczną parku jest wspaniała, 90-metrowej wysokości, niemal pionowa skarpa nadbudowana lessem, wznosząca się ponad ujściem rzeki Chodelki do Wisły, w rejonie wsi Dobre. Skarpa jest objęta szczególną ochroną jako rezerwat przyrody. Kazimierski Park Krajobrazowy jest rejonem występowania wielu źródeł wód powierzchniowych. Najpiękniejsze z nich znajdują się w dnach wąwozów w rejonie wsi Rogów. Szata leśna pokrywa ok. 20% powierzchni parku. Lasy liściaste porastają przede wszystkim zbocza wąwozów i nie tworzą na ogół większych zwartych kompleksów. Najcenniejsze florystycznie są niewielkie fragmenty muraw stepowych, które zachowały się na skarpie w Dobrem, w rejonie Mięćmierza, na wzgórzu Albrechtówka, na Górze Trzech Krzyży i na skarpie w rejonie Janowca. Gdzieniegdzie można tam jeszcze spotkać tak rzadkie i ciekawe rośliny jak: wisienka stepowa, zawilec wielkokwiatowy, miłek wiosenny, oman wąskolistny, ostnica włosowata. W świecie zwierząt Kazimierskiego Parku Krajobrazowego na szczególną uwagę zasługują owady stepowe, występujące na skarpie w Dobrem oraz ptaki doliny Wisły. Na jednej z piaszczystotrawiastych wysp wiślanych utworzono rezerwat przyrody chroniący stanowiska lęgowe takich ptaków jak: ostrygojad, rybitwa białoczelna, mewa czarnogłowa, sieweczka obrożna.
Kępa Gostecka – w przeszłości była to wyspa na Wiśle. Wschodnie ramię rzeki prowadziło małe ilości wody i z czasem zostało odcięte od głównego nurtu Wisły . Po zbudowaniu ostróg w celu odepchnięcia nurtu i zatrzymaniu erozji brzegu od połowy XX w. Kępa przestała być wyspą, łącząc sie z wschodnim brzegiem. Przeprawa promowa.
Podgórz - funkcjonowało tu wczesnośredniowieczne grodzisko słowiańskie (VIII-IX w.); Rezerwat przyrody „Skarpa Dobrska” z przepięknym widokiem na Małopolski Przełom Wisły, Kotlinę Chodelską oraz na rezerwat „Krowią Wyspę”na której gnieżdżą się rzadkie gatunki ptaków.
Rezerwat „Skarpa Dobrska” - utworzony został zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 8 lipca 1991 r jako rezerwat krajobrazowy częściowy. Ma on na celu ochronę i zachowanie wychodni i odsłonięć różnowiekowych osadów czwartorzędowych, różnorodnych form rzeźby oraz ciepłolubnych muraw z licznymi rzadkimi gatunkami roślin. Rezerwat położony jest w północnej części gminy Wilków na nieużytkach rolnych i pastwiskach wsi Podgórz i Dobre. Jego powierzchnia wynosi 39,7 ha. Pod względem fizjograficznym obejmuje on zachodnią krawędź Równiny Bełżyckiej stromo opadającą ku Kotlinie Chodelskiej. Krawędź ta ma założenia tektoniczne i związana jest z wychodniami skał węglanowych wieku kredowego. Dodatkowo nadbudowana została w czasie ostatniego zlodowacenia kilkumetrowej miąższości płatem lessowym, co spowodowało, że wysokość względna krawędzi w jej zachodniej części dochodzi do 90 m. Rezerwat „Skarpa Dobrska” słynie z wąwozów, które są jednymi z najgłębszych tego typu form w Polsce. Ich głębokość dochodzi do 40 metrów. Mogły się one rozwinąć dzięki zalegającej tu dużej miąższości skał lessowych. Osobliwością tego rezerwatu są również występujące na stromych, wapiennych i lessowych zboczach murawy kserotermiczne. Spośród roślin na szczególną uwagę zasługują tu miłek wiosenny, oman wąskolistny, wężymord stepowy, ostnica włosowata, kosatka kielichowata, turzyca delikatna, wisienka karłowata, ożota zwyczajna, macierzanka Marschalla, goryczka orzęsiona.
Wrzelowiecki Park Krajobrazowy utworzony został w 1990 roku. Jego powierzchnia wynosi 4998 ha, zaś otuliny 13625 ha. Pod względem administracyjnym rozpościera się na terenie gminy Józefów i Opole Lubelskie, w całości znajduje się na terenie Powiatu Opolskiego. Park położony jest na pograniczu 3 jednostek fizjograficznych: Doliny Wisły, Wzniesień Urzędowskich i Kotliny Chodelskiej. Posiada bardzo urozmaiconą rzeźbę terenu: stromą krawędź doliny Wisły, liczne wąwozy lessowe, suche doliny, zagłębienia bezodpływowe o charakterze krasowym lub sufozyjnym, wreszcie pola wydmowe i równiny. Przyrodniczą i krajobrazową oś parku stanowi dolina potoku Wrzelowieckiego, głęboko wcięta w pokrywę lessową i skały węglanowe. Uchodzi ona do doliny Wisły, której zbocze na odcinku od Józefowa do Piotrawina stanowi fragment jednego z najpiękniejszych w Europie profili geologicznych odsłaniających utwory górnej kredy. W ujściowym odcinku Potoku Wrzelowieckiego oraz w dolinie Wisły występują zespoły wydm osiągających 10-15 m wysokości. Obszarom wydmowym towarzyszą podmokłe, wypełnione torfem niecki o średnicach 200-400 m. Lasy Wrzelowieckiego Parku Krajobrazowego cechuje duży stopień naturalności, wysoki udział płatów leśnych o cennych przyrodniczo, starych drzewostanach oraz występowanie wielu rzadkich gatunków roślin zielnych. Przeważają bory sosnowo-dębowe oraz grądy grabowo-dębowe. Z roślin rzadkich na uwagę zasługują: wawrzynek wilcze łyko, lilia złotogłów, parzydło leśne, bluszcz pospolity, tojad mołdawski, tojad dziubaty, turówka wonna oraz storczyki: podkolan biały i gnieźnik leśny. Na nasłonecznionych zboczach doliny Wisły występują interesujące zbiorowiska roślin stepowych z wisienką stepową, omanem wąskolistnym, miłkiem wiosennym, powojnikiem prostym. Na wydmach spotykany jest pięknie pachnący goździk piaskowy.
Opracował: Jacek Rosły